Inovatori më i madh shqiptar – Hoxhë Hasan Musarica inovator i fluturakes së parë dhe projektues i kallashnikovit AK-47

Hoxha novator i Fluturakes, katër vite para fluturakes së vëllezërve Rajt

I ardhur nga fshatrat e Nishit, si i shpërngulur nga dhuna serbe, së bashku me mbi 360.000 shqiptar, hoxha, novatori dhe shkencëtari Mulla Hasan Masurica, lindi më 22 janar të vitit 1869, në fshatin Krilevë, komuna e Kamenicës. Ishte i biri i hoxhës së xhamisë së fshatit.

I rritur pranë babës së tij, ai kreu shkollën tetëvjeçare (Ruzhdije) në Gjilan ndërsa shkollën Darul Mualimin (shkolla normale e fesë Islame) e kreu në Shkup më 1907.

Ai edhe pse nuk kishte dal për studime më larg vendit, njihte gjuhën shqipe, arabe, osmane e perse. Nisi punës si imam xhamie dhe mësues i fesë islame në fshatrat e Anamoravës.

Gjatë kësaj kohe kishte ndërtuar një punëtori të vogël në shtëpinë e tij dhe merrej me inovacione. Ai ishte përcaktuar të jetë shkencëtari i madh me fatin më të rëndë jetik.

Ai së pari bënte skica në letër e pastaj ato i realizonte në vepër.

Kështu, hoxha Hasan Masurica më 1899, ndërtoi aeroplanin (ballonin) nga dërrasat e plepit dhe pëlhura të lyera me dyllë, me të cilin i biri, Muharremi 12-vjeçar u ngrit në ajër 50 deri 70 metra lart duke kaluar një distancë prej afro katër kilometra. Ai testoi fluturimin me aeroplan katër vite para vëllezërve Rajt, të cilët merren si novator e fluturakeve.

Sipas të dhënave nga burime tjera zbuluesi i vërtetë i kësaj pushke automatike është Hoxhë Hasan Masurica. Që prej vitit 1901 e deri në vitin 1905 Mulla Hasan Masurica konstruktoi pushkët me një, pesë dhe njëzet e pesë fishekë dhe demonstroi funksionimin e tyre para Sulltan Abdyl Hamidit në Stamboll në vitin 1905.

Edhe kjo ngjarje ka pasur dëshmitare okulare, të cilit ishin bashkëvendasit e Hasan Masuricës, Azem Saliu, Sherif Osmani dhe Osman Zahiri nga Sedllari, sot Komuna e Kamenicës, të cilët atë kohë ishin truproje personale të Sulltan Abdyl Hamidit . Ata, sipas dëshmive të bashkëkohësve, kanë treguar se si Sulltan Hamidi u impresionua nga kjo shpikje e shqiptarit dhe planifikonte fillimin e konstruktimit të pushkëve në fabrika . Plus Sulltani e mirëpriti Hasan Masurica me shumë të mira dhe i ofroi disa beneficione dhe i dha një nga vendet më të mira në Dollma Bahçe të rrinte e të punonte. Sulltani i premtoi Hasanit se do e ndihmonte të rindërtonte aeroplanin aty në Stamboll . Hasan Masurica e mahniti Sulltanin me edukatën dhe mjeshtërinë e tij intelektuale në komunikim,me një turqishte të përsosur,me fjalë të zgjedhura dhe me një kulturë të gjithanshme . Nuk ishte vetëm një mësues a një shkencëtar i rrallë, por edhe një patriot e atdhedashës i veçantë. Tre truprojat e Sulltanit ku Mulla Hasani takohet në një mbrëmje,me shumë kujdes, ku Hasani kërkon ndihmën e tyre që të ikë nga oborri mbrëtëror dhe të kthehet në shtëpi . Nuk deshi që me skicat e tij të punohen pushkët me të cilat mund të përdoreshin kundër vëllezërve të tij.

Këto janë të dëshmuara nga bashkëkohës në vitin 1912,kur këta oficerë u kthyen në vendlindje dhe tregonin me imtësi pritjen e Hasan Masuricës në Stamboll nga vetë Sulltan Hamidi si dhe planin e tyre për ta përcjellë Mulla Hasanin në atdhe , pa lenë gjurmë apo skica. Thuhet se ai i hodhi në Bosfor armët , por jo edhe skicat . Largimi i tij shkoi mirë deri në Sofje të Bullgarisë përmes shoqëruesve të fshehur , por në Sofje u zu dhe u burgos , ku edhe detyrohet të shpjegoj skicat që kishte me vete. Ka shumë supozime se ku kan përfunduar ato skica , kush i mori, pse përmendet Ambasadori i Rusisë në Bullgari e disa detale të jera. Mbesim me shpresë që hulumtuesit shqiptarë do të mund të vërtetojn në arkivat e Bullgarisë dhe të Turqisë ndonjëherë deri në imëtsi për hulumtimet e inovatorit Hasan Masurica . Mund të supozohet , që idet për pushkët automatike ruse , kallshnikovët , mund ta kenë prejardhjen pikërisht nga pushka automatike me njëzetë e pesë fishekë që Hasan Masurica e pat projektuar , shpikur dhe demonstruar para Sulltan Hamidit në Stamboll dhe ambasadorit rus në Sofje.

Hoxha Hasan Masurica, rreth vitit 1901 arriti të përkryejë pushkën me një fishek, e cila mund të godiste deri 150 metra larg. Ndërsa në vitet 1903-1904, së bashku me hoxhën e tij të Medresesë konstrukton dhe përsosë funksionimin e pushkëve me pesë dhe me 25 fishekë.

Hoxha Hasan Masurica vazhdon me novacionet e tij duke ndërtuar edhe mullirin, i cili ka punuar me ujë dhe me ndihmën e erës. Ai më parë bërë skicën në letër e pastaj e kishte bërë konstruktimin e mullirit. Kur bënte vera thatë e nuk kishte ujë, mulliri punonte me ndihmën e erës.

Mulla Hasan Masurica, si shkencëtar dhe besimtar Zoti i Madhërishëm i kishte dhuruar keramete, sipas fjalëve të përcjellura ai thoshte se rreth vitit 2100, njerëzit do ta zhvillojnë e përparojnë aq shumë shkencën e teknikën, sa që nuk do të kenë nevojë të punojnë fizikisht fare.

Hasan Masurica, novatori, dijetar e hoxha, nuk ishte i mbyllur dhe i izoluar nga rrjedhat nacionale. Ai ishte aktiv në hapjen e shkollave shqipe dhe morri pjesë në Luftën Ballkanike kundër ushtrisë bullgare me ç’rastë qe plagosur në fytyrë, më 1916..
Hoxha Hasan Masurica ishte mysafir i sulltan Abdul Hamidit, të cilin Sulltani e puthi në ballë për shkencën dhe dijen që kishte.

Hoxha vdiq në vitin 1942, ndërsa ne sot e kujtojmë shumë pak novatorin më të madh shqiptar.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *